1 Ιανουαρίου 1863: Η χειραφέτηση των μαύρων

Ήταν η τρίτη ματωμένη πρωτοχρονιά και κανένας δεν είχε διάθεση για γιορτές. Ο αδυσώπητος πόλεμος Βορείων και Νοτίων συμπλήρωνε είκοσι μήνες και το τέλος του δε φαινόταν ακόμα. Κλεισμένος στο γραφείο του, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Αβραάμ Λίνκολν υπέγραψε το διάταγμα για τη χειραφέτηση των μαύρων: Από εκείνη τη στιγμή, κανένας δεν μπορούσε να έχει δούλους! Ήταν η 1η του Γενάρη του 1863. Θα περνούσαν δυο ακόμη σκληρά χρόνια, ώσπου, με το τέλος του πολέμου, το διάταγμα θα γινόταν πράξη σ' όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα περνούσαν άλλα 65 χρόνια, ώσπου η Σιέρα Λεόνε, τελευταία από τα δουλοκτητικά κράτη, θα καταργούσε με νόμο τη δουλεία, μιαν άλλη πρωτοχρονιά: Αυτήν του 1928. Ελευθερώθηκαν τότε 215.000 δούλοι. Το δουλεμπόριο των μαύρων αναπτύχθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημιουργία των ευρωπαϊκών αποικιών στις νέες χώρες, που οι εξερευνητές ανακάλυπταν. Οι  απέραντες φυτείες που δημιουργήθηκαν, χρειάζονταν πολλά και φτηνά χέρια, ώστε η εκμετάλλευση των προϊόντων να είναι εμπορικά συμφέρουσα.

Έτσι κι αλλιώς, τα ταξίδια από τις μακρινές αποικίες ως τα ευρωπαϊκά κράτη και επικίνδυνα ήταν και πολυδάπανα. Οι δούλοι έλυσαν το πρόβλημα. Κι όταν οι ντόπιοι κατακτημένοι κάτοικοι έπαψαν να επαρκούν, ξεκίνησε η ατέλειωτη νύχτα του δουλεμπορίου των μαύρων (βλ. 21.12.1620). Από τον 17ο ως τα τέλη του 19ου αιώνα, καραβιές μαύρων μεταφέρονταν από τις δυτικές ακτές της Αφρικής για να πουληθούν στους αποίκους της αμερικανικής ηπείρου. Για 400 χρόνια, Πορτογάλοι, Ισπανοί, Άγγλοι και Ολλανδοί δουλέμποροι διέσχιζαν νόμιμα τον Ατλαντικό. Με τη συνθήκη της Ουτρέχτης (βλ. 11.4.1713), οι Άγγλοι απέκτησαν το μονοπώλιο να προμηθεύουν με δούλους τις ισπανικές αποικίες.

Μέσα σε είκοσι χρόνια, από το 1680 ως το 1700, μεταφέρθηκαν στην Αμερική και πουλήθηκαν δούλοι 300.000 μαύροι της Αφρικής. Μόνο στη Τζαμάικα, από το 1700 ως το 1786 μεταφέρθηκαν 610.000. Στα εκατό χρόνια, από το 1680 ως το 1786, οι μαύροι της Αφρικής, που αιχμαλωτίστηκαν και πουλήθηκαν δούλοι στην Αμερική, μετρήθηκαν σε 2.130.000. Χώρια, όσοι πέθαναν στ' απάνθρωπα ταξίδια.

Όμως, τον 19ο αιώνα, τα μηνύματα της γαλλικής επανάστασης και, ταυτόχρονα, ο ερχομός της βιομηχανικής εποχής έκαναν να ξυπνήσει η συνείδηση των λαών. Η δουλεία καταργήθηκε στις τότε Ινδίες το 1833 και στις γαλλικές αποικίες το 1848. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, το 1860, πρόεδρος εκλέχτηκε ο Αβραάμ Λίνκολν, που όραμά του είχε την κατάργηση της δουλείας. Τον ψήφισε ο αναπτυγμένος βιομηχανικός Βορράς. Τον πολέμησε ο αγροτικός Νότος. Το 1861, ξέσπασε ο πόλεμος Βορείων και Νοτίων. Την πρωτοχρονιά του 1863, ο Λίνκολν υπέγραψε το περίφημο διάταγμα για τη χειραφέτηση των νέγρων. Ίσχυσε μόνο στον Βορρά. Με τη λήξη του πολέμου, η ισχύς του επεκτάθηκε ως το Νότο.  Ακολούθησε η κατάργηση της δουλείας στη Βραζιλία, το 1888.  Στη Σιέρα Λεόνε, μόλις το 1928.

Για τους μαύρους, άρχιζε η μακριά νύχτα του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων (βλ. 28.1.1963). Τελευταία, που τις κατάργησε, είναι η Νοτιοαφρικανική Ένωση, με δημοψήφισμα, που έγινε στις 18 Μαρτίου 1992. Δυο χρόνια αργότερα, η χώρα απέκτησε και μαύρο πρόεδρο, τον Νέλσον Μαντέλα.

Στην Οθωμανική αυτοκρατορία, το δουλεμπόριο, ανεξάρτητα από το χρώμα του ανθρώπινου δέρματος, καταργήθηκε με νόμο το 1889.

πηγή: historyreport.gr